ადგილობრივ თვითმმართველობაში, ქუთაისის სტრატეგიული განვითარებისათვის გაჟღერებულ თემებში, როგორც ირკვევა ერთ-ერთ სამომავლო პერსპექტივად ელექტრო ტრანსპორტის - ტრამვაის დანერგვა განიხილება.
საქმე ის არის, რომ 2011 წელს ქუთაისის ადგილობრივმა თვითმმართველობამ ხელი მოაწერა „მერების კონვენციას". დოკუმენტის თანახმად, ევროკავშირის შემავალ ქვეყნებთან ერთად, ქალაქების ეკოლოგიურად დაცვის საქმეში, ვალდებულება ქუთაისმაც იკისრა. ქუთაისის გარდა, საქართველოდან „მერების კონვენციას" კიდევ ორი ქალაქი: თბილისი და რუსთავი შეუერთდა.
„ავიღეთ ვალდებულება, რომ 2020 წლისათვის გარკვეულ პროცენტულ ზღვარზე შევამციროთ (CO2) გამონაბოლქვი ჩვენი ქალაქის მასშტაბით," -ამბობს ეკონომიკური პოლიტიკისა და სტრატეგიული განვითარების საქალაქო სამსახურის უფროსი მალხაზ ჭრელაშვილი.
ეკოლოგიურად არასასურველი გამონაბოლქვი, ძირითადად სხვადასხვა საწვავ ნივთიერებაზე მომუშავე ძრავიანი მანქანების მომრავლების შედეგია. რის გამოც, ბინძურდება გარემო და ასევე, უქმნის მნიშვნელოვან საფრთხეს. მსგავსი პრობლემების თავიდან აცილების მიზნით, ამერიკასა და ევროპაში (დიდ ბრიტანეთში, კანადაში, საფრანგეთსა და სხვა მრავალ განვითარებულ ქვეყნებსა, თუ ქალაქებში) ელექტრო ტრანსპორტი ყველაზე უსაფრთხო ტრანსპორტის სახეობად მიიჩნევა.
ელექტრო ტრანსპორტის ერთ-ერთი გავრცელებული და პოპულარული სახეობა ტრამვაია, რომელიც თავდაპირველად XIX საუკუნის პირველ ნახევარში გერმანიში გამოჩნდა. პირველი ტრამვაი 1879 წელს ვ. ფონ სიმენსმა გამოიგონა.
1904 წლის 25 დეკემბერს ელექტრო ტრამვაის პირველი ხაზი თბილისშიც ამოქმედდა.
ტრამვაი, როგორც ახალი აღმოჩენა, სხვადასხვა საწვავზე მომუშავე ავტომობილების, ავტობუსებისა, თუ სხვა სატრანსპორტო საშუალებების კონკურენციის ფონზე სწრაფად დაიჩრდილა. მასობრივი ავტომობილიზაციის პერიოდში, განვითარების სხვადასხვა ეტაპზე მყოფი ტრამვაი ევროპელებმა მალე გააუქმეს. რადგან საზოგადოებამ უფრო კომპაქტური, მოსახერხებელი და მცირე ზომის სამგზავრო ტრანსპორტი, თუ საკუთარი ავტომობილი აირჩია.
ევროპისაგან განსხვავებით, ტრამვაის გაუქმება საქართველოში არ წარმოადგენდა მხოლოდ საზოგადოებრივ არჩევანს ელექტრო და საწვავზე მომუშავე ტრანსპორტებს შორის. საქართველოში ტრამვაის არსებობისათვის ერთ-ერთი მთავარი ხელშემშლელი ფაქტორი უშუქობა აღმოჩნდა. ,,პოსტსაბჭოთა სივრცეში, როცა მძიმე სოციალური მდგომარეობა და უშუქობა იყო, რა თქმა უნდა, ტრამვაი ვერ იარსებებდა და ამგვარმა მდგომარეობამ საქართველოში ელექტრო ტრანსპორტი ფაქტიურად ჩაკლა. თუმცა, დღეს არის ამის საშუალებები, რომ ეს ტრანსპორტი აღდგეს, როგორც ტროლეიბუსის, ასევე ტრამვაის სახით," - ამბობს მალხაზ ჭრელაშვილი.
ტრამვაის გაუქმების შემდეგ, მოგვიანებით, ევროპაში საზოგადოებამ საწვავზე მომუშავე ტრანსპორტს სიკეთესთან ერთად, უარყოფითი თვისებებიც მალევე შენიშნა. ნათელი გახდა, თუ რა როლი მიუძღვოდა აღნიშნული ტრანსპრტის სიმრავლეს გარემოს დაბინძურებასა და ადამიანთა ჯანმრთელობის ხარისხზე. შედეგად, მრავალგზის გარდამავალ პერიოდ გამოვლილმა ტრამვაიმ საბოლოოდ შეძლო მისი უპირატესობის დამტკიცება.
დღეის მდგომარეობით ევროპის განვითარებულ ქვეყნებში ტრამვაის ათასგვარ, თანამედროვე ვერსიას ვხვდებით. ასევე საინტერესოა ფაქტი, რომ ბრიტანეთში ტრამვაის სისტემა 22 მილიონ ავტომობილს ცვლის.
გასულ წელს თბილისშიც, ადგილობრივ თვითმმართველობაში კვლავ გაჟღერდა იდეა დედაქალაქში ტრამვაის სისტემის ხელახალი მშენებლობისათვის. თბილისში ტრამვაის შემოტანის პროექტი სავარაუდოდ მომავალი წლისათვის უნდა ჩაისვას.
ელექტრო ტრანსპორტის შემოტანის პერსპექტივა არც ქუთაისს დარჩენია ყურადღების მიღმა. ის მომავალი წლისათვის განსახორციელებელ პრიორიტეტულ გეგმად სახელდება.
ქუთაისის მერიის ეკონომიკური სამსახურის უფროსი მალხაზ ჭრელაშვილი ქალაქში ელექტრო ტრანსპორტის შემოღებით მრავალმხრივად მომგებიანი გარემოს შექმნას ვარაუდობს. ადგილობრივ თვითმმართველობაში განმარტავენ, რომ სატრანსპორტო ქსელის მოწესრიგება ქუთაისში, სტრატეგიული განვითარების გეგმის მთავარი ნაწილია.
ქუთაისის ხელისუფლებამ უკვე გამართა რამდენიმე სამუშაო შეხვედრა ევროკავშირის სტრუქტურებთან, რომლებიც ეკოლოგიის გაუმჯობესების კუთხით მუშაობენ. ენერგოეფექტურობის კუთხით გამონაბოლქვის შემცირება, რომელსაც ისინი საქართველოში განახორციელებენ, იქნება: მზის, ქარის, წყლის თუ ელექტრო ენერგიის გამოყენებით.
სამომავლო სატრანსპორტო პერსპექტივას თვითმმართველობამ თავად უნდა უხელმძღვანელოს და შეადგინოს სტრატეგიული გეგმა მისი სრულყოფისათვის.
,,ჩვენს მიერ აღებული ვალდებულება ეკოლოგიური მართვის საკითხებში საკმაოდ წონადია. ადგილობრივმა თვითმართველობამ უნდა მიიღოს გადაწყვეტილებები და მოხდეს ამ პროგრამის როგორც შემუშავება, ასევე განხორციელება. შესაბამისად, დასასახია მიზნები და ამოცანები, რათა განისაზღვროს თუ რა და როგორ გაკეთდეს ამ კუთხით," - ამბობს მერიის ეკონომიკური სამსახურის უფროსი.
ქუთაისის 2012 წლის ბიუჯეტში ელექტრო ტრანსპორტისათვის ჯერ-ჯერობით თანხები არ არის გამოყოფილი. თუმცა, სავარაუდოდ, მომდევნო წლისათვის კონკრეტული პროექტის ჩასმა და შემდგომ მისი განვითარება იგეგმება.
,,აუცილებელია მოვახდინოთ პროექტის წარდგენა მისი დაფინანსებისათვის," - ამბობს მალხაზ ჭრელაშვილი. მისივე თქმით, ევროკავშირმა მათგან ხელმოწერილ „მერების" ხელშეკრულებას, გამოყოფილი ფინანსებიც მიაბა. სახსრები, რომლითაც სავარაუდოდ, ქუთაისში ეკოლოგიურად სუფთა ტრანსპორტი უნდა განვითარდეს.
„ჩვენს მიერ განხორციელებული შეხვედრებიდან დაისახა რამოდენიმე კონკრეტული ნაბიჯი, რომელსაც უახლოეს პერიოდში ფრთები შეესხმება. იდეა, რომ ქუთაისში ტრამვაი, ტროლეიბუსი ან ეკო-ბასი გაცოცხლდება, არ არის რეალობას მოწყვეტილი შორი პერსპექტივა," - აღნიშნავს მალხაზ ჭრელაშვილი. ადგილობრივ თვითმმართველობაში აცხადებენ, რომ ელექტრო ტრანსპორტით მგზავრობის ღირებულება უფრო ხელმისაწვდომი იქნება საზოგადოებისათვის.
ქუთაისში გამოკითხული მოსახლეობის უმრავლესობა ელექტრო ტრანსპორტის შემოღების იდეას კეთილგანწყობით ხვდება. ,,ამაში საწინააღმდეგო რა უნდა მქონდეს, თუ იაფი ღირებულების ტრანსპორტით ვიმგზავრებ და გარემოც დაცული იქნება?" - ამბობს მერი ჯანელიძე.
საქართველოში გამოთვლილი სავარაუდო ხარჯები ათი ავტობუსისა და ათი ტრამვაის მაგალითით ასე გამოიყურება: ყოველდღიურად ათი ავტობუსი დღეში საშუალოდ 578 ლიტრ საწვავს მოიხმარს, რომლის ხარჯი 1008 ლარს შეადგენს. ხოლო 10 ტრამვაი დღეში 2310 კილოვატს, ანუ - 231 ლარის ელექტროენერგიას დახარჯავს.
ანა ჯანაშია
No comments:
Post a Comment