გასულ კვირას ცნობილი გახდა, რომ საქართველო კორუფციასთან ბრძოლის კუთხით ლიდერ ქვეყანათა შორისაა. ორგანიზაცია "საერთაშორისო გამჭვირვალობის" კვლევის თანახმად, ბოლო 5 წლის მაჩვენებლებით საქართველოს წინსვლა რეიტინგში 57 საფეხურით მოხდა და 67-ე ადგილზე გადაინაცვლა. ბიუროკრატიის დონე, ბიზნესის კეთების სიმარტივე და სახელმწიფო სტრუქტურებში კორუფციასთან ბრძოლა - ამ კრიტერიუმებით იხელმძღვანელა "საერთაშორისო გამჭვირვალობამ" რეიტინგის დადგენისას.
ჯერ კიდევ ამ შედეგების გამოქვეყნებამდე რამდენიმე კვირით ადრე "ახალ გაზეთს" ქუთაისში მცხოვრებმა მშობლებმა მომართეს საჯარო სკოლებში არსებული კორუფციის თაობაზე. როგორც მათი ნაამბობიდან გაირკვა, ქუთაისელ მოსწავლეებს სკოლებში გამუდმებით თხოვენ 5-დან 20 ლარამდე თანხის მიტანას.
"ახალი გაზეთი" მშობლების მიერ დასახელებული ფაქტებით დაინტერესდა. როგორც გაირკვა, "კორუფციის მძლეველ" ქვეყნად მონათლული საქართველოს მეორე დედაქალაქში "აღებ-მიცემობა" ძველებურად მძვინვარებს, ყოველ შემთხვევაში, ეს პრობლემა აშკარად დგას საგანმანათლებლო დაწესებულებებში. ამ სფეროში გატარებული რეფორმა კი საქართველოში ერთ-ერთ ყველაზე წარმატებულ რეფორმადაა შეფასებული. ამ სტატიაში ჩვენ საჯარო სკოლებში არსებული კორუფციის ფაქტების შესახებ გიამბობთ, მომდევნო ნომრებში კი სკოლამდელი აღზრდის დაწესებულებებში ამ კუთხით არსებული პრობლემების თაობაზე ვისაუბრებთ.
როგორც გავარკვიეთ, კორუფციის დონე ქუთაისის საჯარო სკოლებში იმის მიხედვით იზრდება, თუ რამდენად ე.წ. ელიტარულია ესათუის სკოლა.
ჩვენ ამ სტატიაში რამდენიმე ფაქტს გაგაცნობთ და შეგნებულად არ ვასახელებთ იმ მშობლების ვინაობას, რომლებმაც ამ ფაქტების შესახებ მოგვაწოდეს ინფორმაცია. როგორც მათ გვითხრეს, ვინაობის გამჟღვანების შემთხვევაში, მათ შვილებს სკოლებში "რეპრესიები" არ აცდებათ. იდენტიფიკაცია, რომ ნაკლებად იყოს შესაძლებელი არც კონკრეტულ ჯგუფებსა და მასწავლებელებს დავასახელებთ, რადგან არ გვინდა, რომ ძირეული პრობლემის დაძლევად მოინთლოს 1-2 მასწავლებლის "ზვარაკად შეწირვა" და მათი სკოლიდან დათხოვა. ფაქტია, რომ პედაგოგები თანხების აკრებას ისე ვერ მოახერხებენ, თუკი ეს მათი ხელმძღვანელების მიერ არ არის წახალისებული. თანაც ნაკლებად სარწმუნოა, რომ ამას პედაგოგები დირექტორებისგან მალულად შეიძლება ჩადიოდნენ მასობრივად, ერთდროულად ყველა კლასში. ამიტომაც ამ სტატიაში მხოლოდ რამდენიმე ფაქტის თაობაზე გიამბობთ და ცხადია, მომდევნო ნომრებში ჩვენ ამ საკითხების გარშემო ძირეულ ჟურნალისტურ მოკვლევასაც შემოგთავაზებთ.
ფაქტი #1
ახალი 2009 სასწავლო წლის დაწყების შემდეგ #1 საჯარო სკოლის ყველა პირველკლასელს ფარდებისა და დაფების შესაძენად 20-20 ლარი მოსთხოვეს. აღნიშნულ სკოლაში 145 პირველკლასელი 5 ჯგუფშია გადანაწილებული. მარტივი კალკულაციით, 5 საკლასო ოთახის ფარდებისა და დაფებისთვის სკოლაში 2900 ლარია აკრებილი.
ფაქტი #2
#1 საჯარო სკოლის მოსწავლეებში, პირველკლასელების გარდა, 10-10 ლარი აიკრიბა, ე.წ. "ფარდის ფული". ამ მოსწავლეების რაოდენობა აღნიშნულ სკოლაში 1440-ია, რაც იმას ნიშნავს, რომ წელს სკოლამ 14 400 ლარის ფარდები შეიძინა.
ფაქტი #3
#3 საჯარო სკოლაში პირველკლასელებისგან აიკრიბა 10-10 ლარი სახატავი დაფის შესაძენად. აღნიშნულ სკოლაში 150-მდე პირველკლასელი ირიცხება, რაც იმას ნიშნავს, რომ მათთვის სკოლამ 1500 ლარის ღირებულების სახატავი დაფები შეიძინა.
ფაქტი #4
#3 საჯარო სკოლაში მე-7 კლასის მოსწავლეებისგან 5-5 ლარი აიკრიბა, ე.წ. "ცოცხის ფული". აღნიშნულ სკოლაში 1073 მოსწავლე ირიცხება, პირველკლასელების გარდა. თითოეულ ჯგუფში დაახლოებით 30-35 მოსწავლეა. შესაბამისად, ასევე, მარტივი კალკულაციით, მე-7 კლასის ერთი ჯგუფის ერთი ცოცხის შეძენა ამ სკოლას 150-175 ლარი დაუჯდა.
ფაქტი #5
#19 საჯარო სკოლაში ყველა მოსწავლეს მოსთხოვეს 8-8 ლარის მიტანა, ე.წ. "რემონტის ფულის" სახით.
ფაქტი #6
#1 სკოლაში მე-10 კლასის მოსწავლეებისგან ჩამოკრიბეს 50-50 თეთრი, ტესტების ღირებულების სახით.
გვაქვს ფაქტები სხვა სკოლების შესახებაც, სადაც ყოველთვიურად ლარ-ლარი და 2-2 ლარი იკრიბება მოსწავლეებისგან ე.წ. საკიდების მოსაწყობად, ნათურების შესაძენად, გათბობის მილების შესაკეთებლად და ა.შ.
"ყვავილების ფული", "ცოცხის ფული", "დაფის ფული", "მერხის ფული" და ასე უსასრულოდ "რაღაცის" ფული სკოლებში, მშობლების თქმით, მათ ყოველდღე აქვთ მისატანი. მათივე ინფორმაციით, საშუალოდ კვირაში 10 ლარი იკრიბება თითოეული მოსწავლისაგან.
"კერძო სკოლაში სწავლობდა ჩემი შვილი. გადმოვიყვანე სახელმწიფო სკოლაში და ახლა უფრო მეტი მეხარჯება. ყოველღდე ბავშვს ფულს აბარებენ", - ამბობს ერთ-ერთი მშობელი.
"დღე არ გავა ფული არ მოსთხოვონ, ვეღარ გავიგეთ, სახელმწიფო რას აფინანსებს სკოლაში?" - ამბობენ მშობლები.
"ახალი გაზეთი" ამ ფაქტების მოსაძიებლად ბოლო რამდენიმე კვირის განმავლობაში მუშაობდა, რასაც ზოგიერთი სკოლის დირექტორისგან რეაქცია ჯერ კიდევ სტატიის გამოქვეყნებამდე მოჰყვა. მაგალითად, #3 საჯარო სკოლის დირექტორმა თამაზ ჭაბუკიანმა სკოლაში ყველა პირველკლასელის მშობელი დაიბარა და მათ გაზეთის ყურამდე მისული ზემოთ აღნიშნული ფაქტების გამო უსაყვედურა. აღნიშნული შეკრების გამართვის ფაქტს თავად ჭაბუკიანიც ადასტურებს, თუმცა შეკრების მიზეზი მან ასე განგვიმარტა: "სკოლაში ხდება ხოლმე პატარა რეციდივები ფულის აკრების თაობაზე, მაგრამ ეს კეთდება თვითონ მშობლების მხრიდან, შემდეგ კი ისევ ის მშობელი ლაპარაკობს ამაზე. ჩვენს სკოლაშიც არიან ასეთი მშობლები. მე ყველაზე დიდი, რაც ამისთვის გავაკეთე, იყო ის, რომ შევკრიბე 150-მდე პირველკლასელის მშობელი და ვუთხარი, რომ თუკი ასეთი ფაქტები არსებობს, პირველ რიგში, მე უნდა მითხრან".
"მე არც უარვყოფ ასეთ ფაქტებს და არც გიდასტურებთ. ჩემამდე მსგავსი ფაქტი არ მოსულა. შარშან იყო მცდელობა და ასეთი რაღაცეები ავკრძალე," - ამბობს #1 საჯარო სკოლის დირექტორი თამაზ ცხადაძე.
"რამდენი ვინმე რამეს იტყვის, სად ვსდიო? თუ ვინმეს პრეტენზია აქვს, შეუძლია დააფიქსიროს თავისი აზრი. ჩვენს სკოლაში ფარდები გამოიცვალა, მაგრამ ეს გააკეთა სამეურვეო საბჭომ. რატომ გადის ვიღაც ქუჩაში და ლაპარაკობს?" - ამბობს #19 საჯარო სკოლის დირექტორი მაკა ნაცვლიშვილი.
ცნობილია, რომ განათლების შესახებ კანონის თანახმად, სკოლას უფლება აქვს მოიზიდოს საქართველოს კანონმდებლობით ნებადართული ფინანსური სახსრები, მათ შორის, მიიღოს შემოსავალი ეკონომიკური საქმიანობით, თუ ეს საქმიანობა არ არის სახიფათო ჯანმრთელობისათვის და არ ახდენს მავნე ზეგავლენას მოსწავლეთა ფიზიკურ და ზნეობრივ განვითარებაზე. მიღებული სახსრები, კანონმდებლობის შესაბამისად, ხმარდება მხოლოდ სკოლის მიზნებისა და ფუნქციების განხორციელებას. კანონის თანახმად, სკოლას უფლება აქვს მიიღოს შემოწირულობებიც. შემოწირულობის გაღება კი ნებაყოფლობითია.
"ეს მშობლების სურვილზეა დამოკიდებული. შეიძლება მოვიდეს ვიღაც და რაღაც მაჩუქოს. მე, მაგალითად, სპონსორი გამომიჩნდა და 5000 ლარი მომცა. სპონსორებს ვერავინ ამიკრძალავს", - ამბობს #19 საჯარო სკოლის დირექტორი.
"არის შემთხვევები, როდესაც ზოგიერთ მშობელს აქვს საამქრო და რაღაცას შემოსწირავს სკოლას. რატომ უნდა ვუთხრა უარი?" - ამბობს #1 საჯარო სკოლის დირექტორი.
#3 საჯარო სკოლის დირექტორი კი პროცედურას აღწერს, თუ რა გზით იღებენ მშობლები შემოწირულობას: "როდესაც გვაქვს რაიმე პრობლემა სკოლებში, ვხვდებით მშობლებს და ვეუბნებით, რომ ამ პრობლემის გადასაჭრელად გვჭირდება მათი დახმარება. ვაძლევთ ჩვენს საბანკო რეკვიზიტებს. ეს ნებაყოფლობითია. შეუძლია შეიტანოს 10 ლარი, ან მილიონი", - ამბობს თამაზ ჭაბუკიანი.
თუმცა სულ სხვა სქემა მოვისმინეთ მშობლებისაგან: #3 საჯარო სკოლის მოსწავლეთა მშობლების თქმით, დირექტორი ე.წ. "შემომწირველებს" თავად ირჩევს. გამორჩევის პრინციპი კი მარტივია: ის შეძლებული ოჯახიდან უნდა იყოს. მშობლები საუბრობენ იმაზე, რომ ასეთი შემომწირველი მშობლების რიცხვი თითოეულ ჯგუფში 2-დან 5-მდეა, რომელთაც ყოველწლიურად სკოლის ანგარიშზე თანხების შეტანა მოეთხოვებათ.
ჩვენს მიერ გამოკითხული სკოლის დირექტორები აცხადებენ, რომ მიმდინარე სასწავლო წელს შემოწირულობა არ ჰქონიათ. გასულ წლებში მიღებული თანხა კი სასკოლო ინვენტარის შეძენას მოახმარეს. "შევიძინეთ ფარდები და კომპიუტერის მაგიდები, ჩვენ წელს შემოწირულობა არ გვჭირდება, ვფიქრობთ, რომ ამ სასწავლო წელს მშობლებს არაფერზე შევაწუხებთ, მაგრამ თუ ვინმე თავისი ინიციატივით თანხას გადმორიცახვს, მისი გადასწყვეტია," - ამბობს თამაზ ჭაბუკიანი.
სამაგიეროდ, ყველა ზემოთ აღნიშნული სკოლა დამატებით შემოსავალს ეკონომიკური საქმიანობიდან იღებს. საუბარია სკოლაში არსებული ფართების იჯარით გაცემაზე. მაგალითად, #3 სკოლას იჯარით გაცემული აქვს კვების პუნქტი, საიდანაც ყოველთვიურად 167 ლარს იღებს. #2 საჯარო სკოლა კი გაიჯარებული კვების პუნქტიდან თვეში 300 ლარს იღებს, რაც წელიწადში 3600 ლარია. ამ სკოლას, ასევე, გაიჯარებული აქვს საკანცელარიო მაღაზია, საიდანაც თვეში 50 ლარს, წელიწადში კი 600 ლარს იღებს. ჯამში, იჯარებიდან სკოლა ყოველწლიურად 4200 ლარს იღებს.
სკოლებში აცხადებენ, რომ მიღებული შემოსავლები ისევ სკოლის საჭიროებებს ხმარდება. ასე მაგალითად, მასწავლებელთა ტრენინგებს, მოსწავლეთა კონფერენციებს და საკანცელარიო ნივთებს მაშინ, როდესაც ამ უკანასკნელისთვის თანხები ბიუჯეტით არის გათვალისწინებული.
"ვამზადებთ ტესტებს ყველა მოსწავლისათვის უფასოდ. თითოეულ მოსწავლეს 5-10 ტესტი უნდა სემესტრში, ეს კეთდება შემაჯამებელი მეცადინეობისათვის. ადრე იყო, რომ მოსწავლეებს აბარებდნენ თანხას. რად მინდა ახლა მოსწავლეების 10-10 თეთრი? რად მინდა 10 თეთრის გამო შეიქმნას ქაოსი?" - ამბობს თამაზ ცხადაძე. თუმცა, აღსანიშნავია, რომ სკოლებში თანხების აკრების ერთ-ერთი ფაქტი სწორედ პირველ სკოლაში მე-10 კლასის მოსწავლეებში ტესტების ფულის აკრებას შეეხება, რომელიც ერთ მოსწავლეზე 50 თეთრს შეადგენს.
ამ ფაქტებს დირექტორები გაუგებრობით და მასწავლებელთა თვითნებობით ხსნიან.
ვინ არის დამნაშვე? - მშობლები, რომელიც ამ ფაქტებზე ღიად არ საუბრობენ შვილების ინტერესებიდან გამომდინარე? მასწავლებელი? - რომელიც სამსახურის დაკარგვის შიშით მხოლოდ იმას ამბობს, რომ ასეთი ფაქტები არ არსებობს? თუ დირექტორი? - რომელიც მეტი დამაჯერებლობისთვის ასეთ განცხადებას აკეთებს: "თქვენი გაზეთის მიერ ამ ფაქტებზე ყურადღების გამახვილებას მივესალმები, რადგან ჯობია ამ ყველაფერზე ღიად საუბარი. ეს მშობლებსა და სკოლას შორის ურთიერთობას ხელს შეუწყობს. მე ვიქნები გარანტი, რომ მის ბავშვს არავინ დაჩაგრავს. მზად ვარ დავით აღმაშენებლის ძეგლთან მოვაწყო საჯარო განხილვა ამ საკითხებზე და ჩემი სკოლის ირგვლივ არსებული საკითხები იყოს საჯარო და გამჭვირვალე", - ამბობს მე-3 სკოლის დირექტორი.
ვიდრე საკითხის განხილვა მოედანზე გადაინაცვლებს, დაინტერესებულ მხარეებს ტრიბუნას "ახალი გაზეთი" თავაზობს, რომ აღნიშნული თემა ვაქციოთ საჯარო განხილვის საგნად.
თეა ზიბზიბაძე
ჯერ კიდევ ამ შედეგების გამოქვეყნებამდე რამდენიმე კვირით ადრე "ახალ გაზეთს" ქუთაისში მცხოვრებმა მშობლებმა მომართეს საჯარო სკოლებში არსებული კორუფციის თაობაზე. როგორც მათი ნაამბობიდან გაირკვა, ქუთაისელ მოსწავლეებს სკოლებში გამუდმებით თხოვენ 5-დან 20 ლარამდე თანხის მიტანას.
"ახალი გაზეთი" მშობლების მიერ დასახელებული ფაქტებით დაინტერესდა. როგორც გაირკვა, "კორუფციის მძლეველ" ქვეყნად მონათლული საქართველოს მეორე დედაქალაქში "აღებ-მიცემობა" ძველებურად მძვინვარებს, ყოველ შემთხვევაში, ეს პრობლემა აშკარად დგას საგანმანათლებლო დაწესებულებებში. ამ სფეროში გატარებული რეფორმა კი საქართველოში ერთ-ერთ ყველაზე წარმატებულ რეფორმადაა შეფასებული. ამ სტატიაში ჩვენ საჯარო სკოლებში არსებული კორუფციის ფაქტების შესახებ გიამბობთ, მომდევნო ნომრებში კი სკოლამდელი აღზრდის დაწესებულებებში ამ კუთხით არსებული პრობლემების თაობაზე ვისაუბრებთ.
როგორც გავარკვიეთ, კორუფციის დონე ქუთაისის საჯარო სკოლებში იმის მიხედვით იზრდება, თუ რამდენად ე.წ. ელიტარულია ესათუის სკოლა.
ჩვენ ამ სტატიაში რამდენიმე ფაქტს გაგაცნობთ და შეგნებულად არ ვასახელებთ იმ მშობლების ვინაობას, რომლებმაც ამ ფაქტების შესახებ მოგვაწოდეს ინფორმაცია. როგორც მათ გვითხრეს, ვინაობის გამჟღვანების შემთხვევაში, მათ შვილებს სკოლებში "რეპრესიები" არ აცდებათ. იდენტიფიკაცია, რომ ნაკლებად იყოს შესაძლებელი არც კონკრეტულ ჯგუფებსა და მასწავლებელებს დავასახელებთ, რადგან არ გვინდა, რომ ძირეული პრობლემის დაძლევად მოინთლოს 1-2 მასწავლებლის "ზვარაკად შეწირვა" და მათი სკოლიდან დათხოვა. ფაქტია, რომ პედაგოგები თანხების აკრებას ისე ვერ მოახერხებენ, თუკი ეს მათი ხელმძღვანელების მიერ არ არის წახალისებული. თანაც ნაკლებად სარწმუნოა, რომ ამას პედაგოგები დირექტორებისგან მალულად შეიძლება ჩადიოდნენ მასობრივად, ერთდროულად ყველა კლასში. ამიტომაც ამ სტატიაში მხოლოდ რამდენიმე ფაქტის თაობაზე გიამბობთ და ცხადია, მომდევნო ნომრებში ჩვენ ამ საკითხების გარშემო ძირეულ ჟურნალისტურ მოკვლევასაც შემოგთავაზებთ.
ფაქტი #1
ახალი 2009 სასწავლო წლის დაწყების შემდეგ #1 საჯარო სკოლის ყველა პირველკლასელს ფარდებისა და დაფების შესაძენად 20-20 ლარი მოსთხოვეს. აღნიშნულ სკოლაში 145 პირველკლასელი 5 ჯგუფშია გადანაწილებული. მარტივი კალკულაციით, 5 საკლასო ოთახის ფარდებისა და დაფებისთვის სკოლაში 2900 ლარია აკრებილი.
ფაქტი #2
#1 საჯარო სკოლის მოსწავლეებში, პირველკლასელების გარდა, 10-10 ლარი აიკრიბა, ე.წ. "ფარდის ფული". ამ მოსწავლეების რაოდენობა აღნიშნულ სკოლაში 1440-ია, რაც იმას ნიშნავს, რომ წელს სკოლამ 14 400 ლარის ფარდები შეიძინა.
ფაქტი #3
#3 საჯარო სკოლაში პირველკლასელებისგან აიკრიბა 10-10 ლარი სახატავი დაფის შესაძენად. აღნიშნულ სკოლაში 150-მდე პირველკლასელი ირიცხება, რაც იმას ნიშნავს, რომ მათთვის სკოლამ 1500 ლარის ღირებულების სახატავი დაფები შეიძინა.
ფაქტი #4
#3 საჯარო სკოლაში მე-7 კლასის მოსწავლეებისგან 5-5 ლარი აიკრიბა, ე.წ. "ცოცხის ფული". აღნიშნულ სკოლაში 1073 მოსწავლე ირიცხება, პირველკლასელების გარდა. თითოეულ ჯგუფში დაახლოებით 30-35 მოსწავლეა. შესაბამისად, ასევე, მარტივი კალკულაციით, მე-7 კლასის ერთი ჯგუფის ერთი ცოცხის შეძენა ამ სკოლას 150-175 ლარი დაუჯდა.
ფაქტი #5
#19 საჯარო სკოლაში ყველა მოსწავლეს მოსთხოვეს 8-8 ლარის მიტანა, ე.წ. "რემონტის ფულის" სახით.
ფაქტი #6
#1 სკოლაში მე-10 კლასის მოსწავლეებისგან ჩამოკრიბეს 50-50 თეთრი, ტესტების ღირებულების სახით.
გვაქვს ფაქტები სხვა სკოლების შესახებაც, სადაც ყოველთვიურად ლარ-ლარი და 2-2 ლარი იკრიბება მოსწავლეებისგან ე.წ. საკიდების მოსაწყობად, ნათურების შესაძენად, გათბობის მილების შესაკეთებლად და ა.შ.
"ყვავილების ფული", "ცოცხის ფული", "დაფის ფული", "მერხის ფული" და ასე უსასრულოდ "რაღაცის" ფული სკოლებში, მშობლების თქმით, მათ ყოველდღე აქვთ მისატანი. მათივე ინფორმაციით, საშუალოდ კვირაში 10 ლარი იკრიბება თითოეული მოსწავლისაგან.
"კერძო სკოლაში სწავლობდა ჩემი შვილი. გადმოვიყვანე სახელმწიფო სკოლაში და ახლა უფრო მეტი მეხარჯება. ყოველღდე ბავშვს ფულს აბარებენ", - ამბობს ერთ-ერთი მშობელი.
"დღე არ გავა ფული არ მოსთხოვონ, ვეღარ გავიგეთ, სახელმწიფო რას აფინანსებს სკოლაში?" - ამბობენ მშობლები.
"ახალი გაზეთი" ამ ფაქტების მოსაძიებლად ბოლო რამდენიმე კვირის განმავლობაში მუშაობდა, რასაც ზოგიერთი სკოლის დირექტორისგან რეაქცია ჯერ კიდევ სტატიის გამოქვეყნებამდე მოჰყვა. მაგალითად, #3 საჯარო სკოლის დირექტორმა თამაზ ჭაბუკიანმა სკოლაში ყველა პირველკლასელის მშობელი დაიბარა და მათ გაზეთის ყურამდე მისული ზემოთ აღნიშნული ფაქტების გამო უსაყვედურა. აღნიშნული შეკრების გამართვის ფაქტს თავად ჭაბუკიანიც ადასტურებს, თუმცა შეკრების მიზეზი მან ასე განგვიმარტა: "სკოლაში ხდება ხოლმე პატარა რეციდივები ფულის აკრების თაობაზე, მაგრამ ეს კეთდება თვითონ მშობლების მხრიდან, შემდეგ კი ისევ ის მშობელი ლაპარაკობს ამაზე. ჩვენს სკოლაშიც არიან ასეთი მშობლები. მე ყველაზე დიდი, რაც ამისთვის გავაკეთე, იყო ის, რომ შევკრიბე 150-მდე პირველკლასელის მშობელი და ვუთხარი, რომ თუკი ასეთი ფაქტები არსებობს, პირველ რიგში, მე უნდა მითხრან".
"მე არც უარვყოფ ასეთ ფაქტებს და არც გიდასტურებთ. ჩემამდე მსგავსი ფაქტი არ მოსულა. შარშან იყო მცდელობა და ასეთი რაღაცეები ავკრძალე," - ამბობს #1 საჯარო სკოლის დირექტორი თამაზ ცხადაძე.
"რამდენი ვინმე რამეს იტყვის, სად ვსდიო? თუ ვინმეს პრეტენზია აქვს, შეუძლია დააფიქსიროს თავისი აზრი. ჩვენს სკოლაში ფარდები გამოიცვალა, მაგრამ ეს გააკეთა სამეურვეო საბჭომ. რატომ გადის ვიღაც ქუჩაში და ლაპარაკობს?" - ამბობს #19 საჯარო სკოლის დირექტორი მაკა ნაცვლიშვილი.
ცნობილია, რომ განათლების შესახებ კანონის თანახმად, სკოლას უფლება აქვს მოიზიდოს საქართველოს კანონმდებლობით ნებადართული ფინანსური სახსრები, მათ შორის, მიიღოს შემოსავალი ეკონომიკური საქმიანობით, თუ ეს საქმიანობა არ არის სახიფათო ჯანმრთელობისათვის და არ ახდენს მავნე ზეგავლენას მოსწავლეთა ფიზიკურ და ზნეობრივ განვითარებაზე. მიღებული სახსრები, კანონმდებლობის შესაბამისად, ხმარდება მხოლოდ სკოლის მიზნებისა და ფუნქციების განხორციელებას. კანონის თანახმად, სკოლას უფლება აქვს მიიღოს შემოწირულობებიც. შემოწირულობის გაღება კი ნებაყოფლობითია.
"ეს მშობლების სურვილზეა დამოკიდებული. შეიძლება მოვიდეს ვიღაც და რაღაც მაჩუქოს. მე, მაგალითად, სპონსორი გამომიჩნდა და 5000 ლარი მომცა. სპონსორებს ვერავინ ამიკრძალავს", - ამბობს #19 საჯარო სკოლის დირექტორი.
"არის შემთხვევები, როდესაც ზოგიერთ მშობელს აქვს საამქრო და რაღაცას შემოსწირავს სკოლას. რატომ უნდა ვუთხრა უარი?" - ამბობს #1 საჯარო სკოლის დირექტორი.
#3 საჯარო სკოლის დირექტორი კი პროცედურას აღწერს, თუ რა გზით იღებენ მშობლები შემოწირულობას: "როდესაც გვაქვს რაიმე პრობლემა სკოლებში, ვხვდებით მშობლებს და ვეუბნებით, რომ ამ პრობლემის გადასაჭრელად გვჭირდება მათი დახმარება. ვაძლევთ ჩვენს საბანკო რეკვიზიტებს. ეს ნებაყოფლობითია. შეუძლია შეიტანოს 10 ლარი, ან მილიონი", - ამბობს თამაზ ჭაბუკიანი.
თუმცა სულ სხვა სქემა მოვისმინეთ მშობლებისაგან: #3 საჯარო სკოლის მოსწავლეთა მშობლების თქმით, დირექტორი ე.წ. "შემომწირველებს" თავად ირჩევს. გამორჩევის პრინციპი კი მარტივია: ის შეძლებული ოჯახიდან უნდა იყოს. მშობლები საუბრობენ იმაზე, რომ ასეთი შემომწირველი მშობლების რიცხვი თითოეულ ჯგუფში 2-დან 5-მდეა, რომელთაც ყოველწლიურად სკოლის ანგარიშზე თანხების შეტანა მოეთხოვებათ.
ჩვენს მიერ გამოკითხული სკოლის დირექტორები აცხადებენ, რომ მიმდინარე სასწავლო წელს შემოწირულობა არ ჰქონიათ. გასულ წლებში მიღებული თანხა კი სასკოლო ინვენტარის შეძენას მოახმარეს. "შევიძინეთ ფარდები და კომპიუტერის მაგიდები, ჩვენ წელს შემოწირულობა არ გვჭირდება, ვფიქრობთ, რომ ამ სასწავლო წელს მშობლებს არაფერზე შევაწუხებთ, მაგრამ თუ ვინმე თავისი ინიციატივით თანხას გადმორიცახვს, მისი გადასწყვეტია," - ამბობს თამაზ ჭაბუკიანი.
სამაგიეროდ, ყველა ზემოთ აღნიშნული სკოლა დამატებით შემოსავალს ეკონომიკური საქმიანობიდან იღებს. საუბარია სკოლაში არსებული ფართების იჯარით გაცემაზე. მაგალითად, #3 სკოლას იჯარით გაცემული აქვს კვების პუნქტი, საიდანაც ყოველთვიურად 167 ლარს იღებს. #2 საჯარო სკოლა კი გაიჯარებული კვების პუნქტიდან თვეში 300 ლარს იღებს, რაც წელიწადში 3600 ლარია. ამ სკოლას, ასევე, გაიჯარებული აქვს საკანცელარიო მაღაზია, საიდანაც თვეში 50 ლარს, წელიწადში კი 600 ლარს იღებს. ჯამში, იჯარებიდან სკოლა ყოველწლიურად 4200 ლარს იღებს.
სკოლებში აცხადებენ, რომ მიღებული შემოსავლები ისევ სკოლის საჭიროებებს ხმარდება. ასე მაგალითად, მასწავლებელთა ტრენინგებს, მოსწავლეთა კონფერენციებს და საკანცელარიო ნივთებს მაშინ, როდესაც ამ უკანასკნელისთვის თანხები ბიუჯეტით არის გათვალისწინებული.
"ვამზადებთ ტესტებს ყველა მოსწავლისათვის უფასოდ. თითოეულ მოსწავლეს 5-10 ტესტი უნდა სემესტრში, ეს კეთდება შემაჯამებელი მეცადინეობისათვის. ადრე იყო, რომ მოსწავლეებს აბარებდნენ თანხას. რად მინდა ახლა მოსწავლეების 10-10 თეთრი? რად მინდა 10 თეთრის გამო შეიქმნას ქაოსი?" - ამბობს თამაზ ცხადაძე. თუმცა, აღსანიშნავია, რომ სკოლებში თანხების აკრების ერთ-ერთი ფაქტი სწორედ პირველ სკოლაში მე-10 კლასის მოსწავლეებში ტესტების ფულის აკრებას შეეხება, რომელიც ერთ მოსწავლეზე 50 თეთრს შეადგენს.
ამ ფაქტებს დირექტორები გაუგებრობით და მასწავლებელთა თვითნებობით ხსნიან.
ვინ არის დამნაშვე? - მშობლები, რომელიც ამ ფაქტებზე ღიად არ საუბრობენ შვილების ინტერესებიდან გამომდინარე? მასწავლებელი? - რომელიც სამსახურის დაკარგვის შიშით მხოლოდ იმას ამბობს, რომ ასეთი ფაქტები არ არსებობს? თუ დირექტორი? - რომელიც მეტი დამაჯერებლობისთვის ასეთ განცხადებას აკეთებს: "თქვენი გაზეთის მიერ ამ ფაქტებზე ყურადღების გამახვილებას მივესალმები, რადგან ჯობია ამ ყველაფერზე ღიად საუბარი. ეს მშობლებსა და სკოლას შორის ურთიერთობას ხელს შეუწყობს. მე ვიქნები გარანტი, რომ მის ბავშვს არავინ დაჩაგრავს. მზად ვარ დავით აღმაშენებლის ძეგლთან მოვაწყო საჯარო განხილვა ამ საკითხებზე და ჩემი სკოლის ირგვლივ არსებული საკითხები იყოს საჯარო და გამჭვირვალე", - ამბობს მე-3 სკოლის დირექტორი.
ვიდრე საკითხის განხილვა მოედანზე გადაინაცვლებს, დაინტერესებულ მხარეებს ტრიბუნას "ახალი გაზეთი" თავაზობს, რომ აღნიშნული თემა ვაქციოთ საჯარო განხილვის საგნად.
თეა ზიბზიბაძე
No comments:
Post a Comment